Co to jest WCAG?
WCAG to wytyczne dla dostępności internetowej lub (ang.) Web Content Accessibility Guidelines. Zawierają one zalecenia, które pozwalają na zwiększenie dostępności stron internetowych. Jest to szczególnie ważne w przypadku osób z niepełnosprawnościami, w tym:
-
słabowidzących i niewidomych,
-
głuchych i niedosłyszących,
-
z zaburzeniami mowy,
-
z trudnościami poznawczymi,
-
z niepełnosprawnością ruchową,
-
nadwrażliwością na światło.
Poziom dostępności strony określa w jakim stopniu jest ona rozumiała i użyteczna dla wszystkich użytkowników.
WCAG jest przydatnym i ważnym zbiorem zasad, który pozwala na budowanie bardziej dostępnych stron internetowych. Dostępność cyfrowa jest jednak znacznie szerszym pojęciem. Każda osoba lub organizacja tworząca stronę, powinna mieć na uwadze różnorodne potrzeby odwiedzających.
Samo stosowanie wytycznych WCAG nie pozwoli na zwiększenie dostępności dla wszystkich osób. Wykorzystanie tych reguł może jednak sprawić, że treści na stronie będą bardziej przejrzyste i użyteczne dla wielu użytkowników, również tych, którzy są w pełni sprawni.
Wytyczne WCAG dotyczą stron otwieranych na komputerach stacjonarnych, laptopach, urządzeniach mobilnych (takich jak telefon komórkowy) i tabletach.
Kto stoi za WCAG?
Za wprowadzaniem wytycznych dla dostępności internetowej stoi W3C, a więc (ang.) The World Wide Web Consortium. Jest to międzynarodowa organizacja non-profit.
WCAG 2.0, 2.1, 3.0
WCAG stale się zmienia. Rosnąca świadomość i postęp technologiczny uniemożliwiają stworzenie zamkniętej listy wytycznych.
Zbiór wytycznych WCAG 2.1 jest więc rozszerzeniem zasad, które obowiązywały przy WCAG 2.0. Twórcy mogą wypuścić kolejne uzupełnienie (WCAG 2.2) przed wejściem w życie następnej głównej wersji wytycznych (WCAG 3.0). Zgodnie z informacjami podawanymi przez W3C, WCAG 3.0 nie będzie obowiązywać przez kilka następnych lat.
Wytyczne WCAG 2.1
Jeżeli chcesz mieć wszystkie informacje o wytycznych dla dostępności internetowej, musisz zapoznać się z WCAG 2.1.
WCAG 2.1 podzielony jest na kilka poziomów, dzięki czemu użytkownicy mogą w łatwy sposób odszukać interesujące ich informacje. Po pierwsze są to 4 ogólne zasady: postrzegalność, funkcjonalność, zrozumiałość i solidność.
Na następnym poziomie znajduje się 13 wytycznych. Pozwalają one określić podstawowe cele, które należy osiągnąć, aby strona była bardziej dostępna.
Twórcy zawarli w dokumencie również mierzalne kryteria sukcesu, dzięki którym można zaklasyfikować projekt w jednym z wyznaczonych poziomów zgodności: A, AA lub AAA. A jest poziomem najniższym, natomiast AAA najwyższym. Warto wiedzieć, że nie wszystkie strony mogą spełnić poziom zgodności AAA dla każdej witryny. Kryteria sukcesu są przydatne, gdy należy sprawdzić zgodność strony z wytycznymi WCAG (na przykład przy spisywaniu umów lub planowaniu projektu).
Dodatkowo, w dokumentach wymienione są techniki wystarczające i dodatkowe. Jest to zbiór technik, które pozwalają osiągnąć zgodność z wytycznymi WCAG 2.1.
4 główne zasady WCAG:
-
postrzegalność,
-
funkcjonalność,
-
zrozumiałość,
-
solidność.
Dostępność w praktyce
Choć wytyczne brzmią jak zasady techniczne, realnie pomagają one w zbudowaniu bardziej dostępnej strony. Są one potrzebne między innymi, gdy osoba: musi skorzystać z powiększonej czcionki, aby odczytać treści; jest w stanie korzystać jedynie z klawiatury do nawigacji; nie widzi co znajduje się na grafice.
Wybraliśmy kilka dobrych praktyk, które są opisane w wytycznych WCAG 2.1:
-
udostępnienie transkrypcji w przypadku prezentowania materiałów dźwiękowych lub wideo;
-
zachowanie dużego kontrastu między kolorem tekstu i tła;
-
zapewnienie widoczności treści i funkcjonalności strony, nawet przy znacznym zwiększeniu tekstu;
-
uwidocznienie elementu strony, który jest wybrany za pomocą klawiatury;
-
używanie prostego i zrozumiałego języka;
-
zapewnienie informacji o statusie dla użytkowników, którzy korzystają z technologii asystujących.
WCAG w administracji publicznej
Wszystkie strony internetowe (w tym Biuletyn Informacji Publicznej) oraz aplikacje, które są wykorzystywane przez instytucje publiczne, muszą spełniać warunki dla dostępności internetowej na poziomie AA.
Każda instytucja publiczna musi co roku opublikować deklarację dostępności, w której znajdą się informacje dotyczące tego:
-
jakie elementy strony będą niemożliwe do wykonania zgodnie z WCAG;
-
alternatywny sposób wykorzystania tych elementów.
WCAG w biznesie
Dane szacunkowe wskazują na to, że w Polsce osób z niepełnosprawnością może być od 4 go nawet 7 milionów. Firmy nie są zobowiązane do dostosowywania swoich stron internetowych do wytycznych WCAG. Dążenie do zwiększenia dostępności cyfrowej ma jednak wiele korzyści:
-
Wyprzedzanie regulacji: aktualnie, przepisy dotyczące dostępności cyfrowej są stale modyfikowane. Choć regulacje nie obejmują jeszcze firm i organizacji, może się to zmienić w niedalekiej przyszłości.
-
Ułatwienia dla osób z niepełnosprawnościami: wytyczne WCAG powstały po to, aby przestrzeń internetowa była dostępna dla wszystkich. Stosowanie się do zasad, nie tylko zwiększa grono odbiorców treści, jest również działaniem udowadniającym odpowiedzialność społeczną instytucji.
-
Efekty odczuwalne przez każdego użytkownika (UX): stosowanie się do WCAG, ułatwia korzystanie ze strony i wyszukiwanie informacji wszystkim użytkownikom.
-
Więcej wyświetleń (SEO): dostępne strony są coraz lepiej oceniane przez wyszukiwarki, co przekłada się na wyższą pozycję w wynikach wyszukiwania.
-
Wizerunek: zarówno odpowiedzialność społeczna, jak i pozytywne wrażenie po skorzystaniu ze strony internetowej, budują pozytywny wizerunek marki.
Jak sprawdzić zgodność z WCAG?
Do oceny zgodności z WCAG można wykorzystać różnorodne narzędzia i zasoby. Najpopularniejszymi sposobami na wykonanie audytu są:
-
skorzystanie z automatycznych testów dostępności strony;
-
sprawdzenie dostępności strony manualnie;
-
zamówienie dokładnego audytu, wykonanego przez ekspertów.
Należy pamiętać o regularnym wykonywaniu audytów i testów. Są one kluczowe dla utrzymania zgodności z WCAG. Jest to szczególnie ważne przy aktualizacji treści lub funkcjonalności na stronie lub w aplikacji.